Oskorri es sin duda alguna el grupo de música folk vasco mas relevante hasta la fecha. Es una de las bandas de folk más veteranas de Euskal Herria. Personalmente me proclamo seguidor ya desde temprana edad, puesto que mi padre lo era antes de que yo naciese en el 80.
Definir el sonido de Oskorri es un tanto complicado, dado que sus componentes tocan un gran numero de instrumentos, y tienen muchísimas influencias, tanto de Euskal Herria, como de otros lugares. Tienen tendencia a fusionar música folclorica tradicional de Euskal Herria con la de otros lugares con dejes de jazz fusión en muchos de sus discos, a partir de la mitad de los 80.
+-Datorrena+datorrela+-f1.jpg)
Formado en Bilbao (País Vasco) a principios de los años 70. Su primer álbum, publicado en 1976, rinde homenaje a los poemas de Gabriel Aresti.
El nombre del grupo, en euskera, significa "atardecer rojo". Año tras
año ha destacado por su capacidad de trabajo y capacidad de
experimentación. Empezaron fusionando el jazz
con instrumentos tradicionales vascos, hasta que han llegado a
encontrar un estilo propio que los define dentro de la escena del folk
europeo. Oskorri nace en la época de la Transición Española, en una escena musical vasca dominada por el grupo Ez Dok Amairu. Tanto por la lengua en que cantaban como por las letras de sus primeras canciones (en su mayoría poemas de Gabriel Aresti), comienza con un importante contenido reivindicativo que se atempera con los años.
Dieron su primer concierto en el Paraninfo de la Universidad de Deusto en marzo de 1971, con una formación en la que destacaba ya Natxo de Felipe, alma mater del grupo y co-fundador junto a Bixente Martinez y Anton Latxa, que continúan en él.
Publicaron su primer LP en 1975 con Sony, en un disco llamado "Gabriel Arestiren Oroimenez" ("En recuerdo de Gabriel Aresti"), donde presentaron varias de sus canciones con letras del poeta bilbaino. Su siguiente disco, Mosen Bernat Etxepare música poemas del autor del primer libro impreso en euskera. Con los siguientes discos se fue perfilando lo que después se ha dado en llamar sonido Oskorri.A lo largo de su carrera han publicado varios discos recopilatorios, como el Alemanian euskaraz ('En Alemania en euskera), Hamabost urte... eta gero hau (Quince años... para esto) o 25 kantu-urte (25 años de canciones), disco grabado en directo, en el cual colaboraron importantes artistas de la escena folk de toda Europa.
También han realizado discos temáticos, como Hi ere dantzari, dedicado a las músicas de danza tradicional, Katuen testamentue, de música infantil, o la serie de The Pub ibiltaria, discos grabados en directo con participación del público.
En diciembre de 2006, con motivo de su XXXV aniversario, Oskorri arregló canciones de anteriores discos del grupo y grabó un disco con la Banda de Bilbao en el teatro Arriaga, como el comienzo de una gira para celebrar su aniversario. Estos conciertos de conmemoración se prolongaron durante el 2008, tocando con bandas de música del País Vasco, Navarra, el País Vasco Francés y por el resto del país.
%2B-Desertore%2B-f16.jpg)
En febrero de 2013 Oskorri inaugura un nuevo proyecto, en el que revisitan sus primeros discos y en concreto los temas escritos por Gabriel Aresti y musicados por los componentes del grupo. En esta ocasión lo hacen con una formación acústica y una sencilla pero cuidada escenografía. Este espectáculo se prolongará a lo largo de todo el año 2013.
Los miembros fundadores y músicos que actualmente permanecen en la banda son:
 |
| Natxo de Felipe |
 |
| Anton Latxa |
Anton Latxa: Voz, Guitarra Acústica, Trompeta, (1976- actualidad)
 |
| Bixente Martinez |
Bixente Martinez: Guitarra Eléctrica, Mandolina, Bouzouki (1976- actualidad)
Además de estos, por sus filas han pasado un sin fin de músicos permanentes en la banda y también colaboradores. Por desgracia no he podido encontrar información sobre todos ellos, aunque si una gran parte:
 |
Txarli de Pablo |
Txarli de Pablo: Bajo Eléctrico, Contrabajo (1984-2001)
 |
| Fran Lasuen |
Fran Lasuen: Violín y Voz (?-1992)
 |
| Jose Urrejola |
Jose Urrejola: Saxo, Flautas, Flautas de Bambú (?1986-2001)
Joserra Fernandez: Alboka, Xirula, Armónica (?1986-1992)
 |
| Kepa Junkera |
Kepa Junkera: Trikitixa (1986-1991?, 1996)
Aitor Gorostiza: Xirula, Txistu, Xirularrua (1991-?)
Juantxe Aguiar -Violin, voces, Timple, Atabal (1993-1999)
 |
Josu Salbide |
Josu Salbide: Xirula, Ttun-Ttun, Alboka, Gaita navarra, Gaita Gallega, Uillean Pipes, Flauta travesera, Flageolets, zapateado típico Canadiense, ... (1995-actualidad)
 |
| Xabier Zeberio |
Xabier Zeberio: Violin, Nyckelharpa, Voz (2000-Actualidad)
 |
| Gorka Escauriaza |
Gorka Escauriaza: Bajo, Contrabajo (2003-Actualidad)
 |
| Iñigo Egia |
 |
| Iker Goenaga |
Iker Goenaga: Trikitixa (2003-?)
Jean Phocas: técnico sonido (?1986-Actualidad)
Frederic Gaillardet: Keys
Motriku: Pandero
Xabier Lakunza: Gaita
Jose Luis Fraile: Gaita
Angel Celada: Bateria
Joseba Tapia: Trikitixa
Glen Velez: Pàndero
Michel Bordeleau
Pedro Estevan: Percusiones
Oreka Tx: Txalaparta
Faltriqueira: Voces
Juan Diez
Mixel Etxekopar
Ivo Papasov
Jacky Berecochea
Javier Tejedor
Eliseo Parra: Voces y Perkusion
Jarauta 69 fanfarria
Erlantz Fernandez: Trompeta
Martin Carthy: Guitarra acustica
Patrick Vaillant: Mandolina
Youenn Le Berre (Gwendal): Flauta
Robert Le Gall (Gwendal): Violin
Anton Reixa: Voz
Ruper Ordorika: Guitarra acustica y voz
Liam O'Flynn: Uillean pipe
Jon Sarasua: Voz
Gabriel Yacoub: Voz
Fermin Muguruza: Voz
Pedro Gerra: Voz
Juan Carlos Perez: Voz
Mikel Laboa: Voz
J.Mirande: Voz
Niko Etxart: Voz
Albert Plá: Voz
Y muchos otros, ...
Discografia como OSKORRI:
Oskorri (1976) -Gabriel Arestiren Oroimenez
Oskorri (1977) -Mosen Bernat Etxepare 1545
Oskorri (1979) -Oskorri
Oskorri (1980) -Plazarik plaza
Oskorri (1981) -Natxo de Felipe... Eta Oskorri Sortu Zen
Oskorri (1982) -Adio Kattalina
Oskorri (1984) -Alemanian Euskeraz
Oskorri (1984) -Hau Hermosurie
Oskorri (1986) -In Fraganti
Oskorri (1987-03-21) -Hamabost Urte... Eta Gero Hau !!
Oskorri (1989) -Datorrena datorrela
Oskorri (1991) -Hi Ere Dantzari
Oskorri (1992) -Badok Hamahiru
Oskorri (1995) -Landalan
Oskorri (1996-09-07) -25 kantu urte
Oskorri (2000) -H2O
Oskorri (2001) -Vyzcayatik ... Bizkaiara
Oskorri (2003) -Desertore
Oskorri (2007) -BandaBand
Oskorri (2012) -Dantza Kontra Dantza
Discos infantiles:
Oskorri (1993) -Katuen Testamentue
Oskorri (1997) -Marijane Kanta zan !
Oskorri (2005) -Doktor Do-Re-Mi
Con participacion ciudadana y otros:
Oskorri & The Pub Ibiltaria 1 (1996)
Oskorri & The Pub Ibiltaria 2 (1997)
Oskorri & The Pub Ibiltaria 3 (1998)
Oskorri & The Pub Ibiltaria 4 (1999)
Oskorri & The Pub Ibiltaria 5 (2000)
Oskorri & The Pub Ibiltaria 6 (2001)
Oskorri & The Pub Ibiltaria 7 (2002)
Oskorri & The Pub Ibiltaria 8 (2003)
Oskorri & The Pub Ibiltaria 9 (2004)
Oskorri & The Pub Ibiltaria 10 (2005)
Oskorri & The Pub Ibiltaria 11 (2006)
Oskorri & The Pub Ibiltaria 12 (2007)
Oskorri & The Pub Ibiltaria 13 (2008)
Oskorri & Urretxuko herria (1999) -Iparragirre bueltan etxera
13. Festival des politischen Liedes (1983)
"Euskal Herriko folk talderik beterano eta emankorrena da Oskorri. Musikari iaioen harrobi eta musikalitate soiletik harantzago doan herri musikaren erakuslerik nabarmenena. Antzerkia, zinema, haurrentzako ikuskizunak eta beste landu ditu, betiere ikuspegi musikal aberats eta trinkoz. Ikerkuntza eta sorkuntza uztartuta, euskal herri musikaren ikuspegi zabal eta aberatsena erakutsi dute 30 diskotan baino gehiagotan. Natxo de Felipe, Bixente Martinez eta Antton Latxa gertatu dira taldearen motor nagusi, baina haiek inguratuz hamaika musikari bikain aritu dira.
"Euskal Herriko folk talderik beterano eta emankorrena da Oskorri. Musikari iaioen harrobi eta musikalitate soiletik harantzago doan herri musikaren erakuslerik nabarmenena. Antzerkia, zinema, haurrentzako ikuskizunak eta beste landu ditu, betiere ikuspegi musikal aberats eta trinkoz. Ikerkuntza eta sorkuntza uztartuta, euskal herri musikaren ikuspegi zabal eta aberatsena erakutsi dute 30 diskotan baino gehiagotan. Natxo de Felipe, Bixente Martinez eta Antton Latxa gertatu dira taldearen motor nagusi, baina haiek inguratuz hamaika musikari bikain aritu dira.
Oskorri 1971n sortu zen, Deustuko
Unibertsitatean emandako kantaldi baten harira. Natxo de Felipe da garai
hartatik taldean jarraitzen duen kide bakarra. De Felipe bera bakarlari
gisa hasi zen kantuan 60ko hamarkadan, eta 1969an Abrako II. Sariketa
irabazi zuen, "Nire maiteari" eta "Inoren menpe" kantuekin. Ondoren, Itziar Gallastegi kantariarekin (Bozkari taldean ibilitakoa) bikotea osatu zuen 1970-71. urteetan. Oskorri izena Gabriel Arestirekin batera sortutako Oskorri gaitz
lehen ikuskizunetik dator. Ikuskizun hori erdi klandestinoa zen, eta
oso leku gutxitan eman zuten. Oskorri sortzerakoan musika eta antzerkia
uztartu nahi zituen egitasmoa zuten buruan. Nahiz eta betiere jarraitua
eta emankorra izan den taldeak antzerkigintzarekin eduki duen harremana,
musika talde bilakatu zen handik bi urtera Oskorri.
Taldea sortu eta bi urtera, lehen aldaketa sakonak gertatu ziren. De Felipek, bakarrik geratu, eta musikari berriekin osatu zuen taldea. Batez ere, txikitatik ezagutzen zuen Antxon Latxa (gitarra akustikoa eta ahotsa) eta Eibar aldeko (Gipuzkoa) gitarra jotzaile gazte bat, Bixente Martinez (gitarra elektrikoa, mandolina, bouzukia...; Izukaitz), bilakatu ziren Oskorriko kide berriak. Polin Gurrea (flauta, klarinetea eta saxofoia) eta Zenaida Biurrunekin batera (biolina) taldea osatu eta grabatu zuten lehen lana, Gabriel Arestiren oroimenez (CBS, 1976).
Aspaldikoa zen Natxo de Feliperen eta Gabriel Arestiren arteko harremana. Bartzelonan ezagutu zuten elkar, 1969an, eta gero Oskorriren sortzailea "Poetaren hitzak" musikatzen hasi zen. Arestiren eraginez hasi zen De Felipe herri musika ikertzen, eta idazleak antzerkiari zion zaletasunak zerikusi handia eduki zuen taldearen hasierako asmoekin. Ez da harritzekoa Oskorriren lehen diskoa, beraz, hil berria zen idazle bilbotarraren omenezkoa izatea.
Diskoaren egitasmoa asko atzeratu zen, zentsurarekin zituzten arazoak zirela medio. Dena dela, disko luzea kaleratu baino lehen, bi single plazaratu zituzten; batean, "Aita semeak", taldearen lehen kantu ezaguna, eta "Gosetea" agertzen ziren (CBS, 1975); bestean, "Egia da" eta "Anaitasuna" (CBS, 1976). Bi single horiek lortutako erantzunari esker kaleratu zuten disko luzea. Diskoaren zabalkunde irregularrak eta taldeak "españolismoa" zela-eta edukitako gorabeherek (boikota eta abar...) diskoaren oihartzuna mugatu bazuten ere, bertako kantu batzuk klasiko bilakatu dira Oskorriren kantutegian: "Gora ta gora beti", "Astoarena"...
Bigarren diskoa ere idazle bati, Mosen Bernat Etxepareri, eskainitako monografikoa gertatu zen. Mosen Bernat Etxepare (CBS, 1977) grabatzeko, aldaketak gertatu ziren taldean. Musikalitate landuagoa lortzeko asmoz, Karlos Gimenez (pianoa) eta Santi Gimenez (saxofoia) aritu ziren oinarrizko hirukoarekin (De Felipe, Martinez, Latxa) lanean. Elkarlan horrek, ordea, ez zuen luze iraun, diskoa kaleratu eta zuzeneko hainbat emanaldi egin eta gero Gimenez anaiek taldea utzi baitzuten eta Klabelin Komik osatu. Ondoren, bi disko grabatu zituzten Imanol kantariarekin: Sentimentuen hauspoz eta Jo ezan.
Hurrengo diskoa, Oskorri (Xoxoa, 1979), funtsezkoa gertatu zen taldearen bilakaerarako. Alde batetik, ordu arteko diskoetan poeten kantuak musikatzeaz arduratu baziren ere, hirugarren honetan kantu eta doinu tradizionalen bertsio berritzaileak agertu ziren, askotan instrumentalak. Orduz geroztik ildo musikal hori Oskorriren jardunaren ezaugarri nagusietakoa bilakatu zen. Gainera, errekonozimendu publikoaren garaia iritsi zen. Besteak beste, urte horretako Durangoko Azokako disko onenaren saria jaso zuen. Azkenik, taldearen nortasun musikalaren definizioa markatu zuen diskoa ere bada. Latxa, De Felipe eta Martinez ziren taldearen motorra, eta haien arteko kimika musikalaren emaitza ere bazen, disko sosegatu, biluzi eta esanguratsua.
Bixente Martinez taldea utzita Izukaitzera joan bazen ere, taldearen arrakasta geldiezina zen. Polin Gurrea (saxofoia, flautak), Aingeru Berlines (baxua) eta Jose Manuel Cacho (biolina) sartu ziren taldean Plazarik plaza (Xoxoa, 1980) grabatzeko. Arrakasta masiboaren diskoa da. Oskorri Euskal Herriko talderik ezagunenetakoa zen, bai hemen eta bai atzerrian. 1978an egin zituzten lehen emanaldiak Alemanian eta Frantzian. Handik aurrera taldearen sonoritatearen hainbat ezaugarri nagusi agertu ziren harribitxiz betetako disko horretan. "Gaztelugatxe", "Violetaren martxa", "Furra furra"... bezalakoetan agerian daude balada gozoak zein dantzarako kantu arinak egiteko gaitasuna, ironia eta umorearen erabilera kritikoa, folklorearen irakurketa berritzailea eta tresna elektrikoek jantzitako sonoritate gehienbat akustikoa.
Izukaitzekin bi urte eman ondoren, Oskorrira bueltatu zen Bixente Martinez (Hiru Truku, Igelaren Banda), eta harekin Fran Lasuen biolin jotzailea ere (Izukaitz, Eguen Banda, Fran Lasuen eta Eskuadra Zarra). Haiekin eta Txarli de Pablo (baxua) eta Polin Gurrearekin osatuko da Oskorriren formaziorik klasikoena. Ehunka emanaldi eta zortzi disko izan ziren 80ko hamarkadaren uzta. Taldeak sari ugari jaso eta emanaldi ugari egin zituen Euskal Herritik kanpora.
Zentsurak debekatutako hainbat kantuz osatutako Natxo de Felipe... eta Oskorri sortu zen diskoa (Xoxoa, 1981) kaleratuz hasi zuten hamarkada. Ondoren etorri zen taldekideen ustez Oskorriren ordu arteko lanik borobil eta landuena, Adio Kattalina (Elkar, 1982). Plazarik plaza-ren jarraipen zuzena da disko hori: balada goxoak ("Euskal Herrian Euskaraz", "Nafarroa") eta kantu dantzagarriak ("Gu gaituzu Oskorri", "Kalera noa ihesi"). Baina formulak horretan eman zuen bere fruiturik dirdiratsuena. Arrakasta handia gertatu zen diskoa: 15.000 ale saldu zituzten, kopuru bikaina garai hartako euskal talde batentzat. Ildo berekoak dira hurrengo disko gehienak; handik aurrera bada Oskorri identifikatzen duen musika ulertzeko modu bat.
Taldeak Europan zuen arrakastaren seinale da hurrengo diskoa, Alemanian euskaraz (Elkar, 1984). Berez, Alemaniako Folk Freak-Pläna diskoetxeak Europara begira kaleratutako bilduma baten Euskal Herrirako edizioa zen. Diskoan, Oskorriren kanturik ezagunenetako batzuen bertsio berrituak agertu ziren, eta arrakasta lagun izan zuten Euskal Herrian ere. Hamarkada hartako diskoetan daude taldearen kanturik ezagunenetako batzuk ("Kattalin", "Hau da debilidadea", "Irlandar abiadorea"...). Idazle ezagunen hitzak musikatzeaz gain (Sarrionandia, Aresti, Izagirre, Mirande, Joxe Austin Arrieta...), gero eta gehiago lan egiten hasi ziren bertsolariekin, hala nola Xabier Amuriza eta Jon Sarasuarekin, alde batera utzi gabe bertsolaritzaren altxorretatik jasotako koplak eta bertso askotan anonimoak. Kantuen hitzak izugarri zaintzea izan da Oskorriren beste ezaugarrietako bat hasieratik.
Urte hauetan ez da diskoetan bakarrik garatzen Oskorriren lan musikala. Besteak beste, Kalabaza Tripontzia (Juanba Berasategi, 1985) marrazki bizidunetako lehen euskal film luzerako musika osatu zuten. Horretaz gain, Maskarada antzerki taldearen bi lanetako musika ere ondu zuten: Marc Legasseren Gaztinbeltzako Karabinak (1985) eta Arestiren inguruan osatutako Harrizko Aresti hau (1986). Horretaz gain, beste hainbat egitasmotan ere parte hartu zuten, bai talde gisara eta bai bakoitzak bere aldetik.
Oskorrik 15 urte betetzen zituela-eta, bi emanaldi berezi egin zituen Bilboko Arriaga antzokian 1987ko martxoaren 21 eta 22an. Emanaldi horien grabazioetatik sortu zen taldearen zuzeneko lehen diskoa: Hamabost urte... eta gero hau (Elkar, 1987). Taldearen emanaldietan lortzen zen berotasunaren lekuko zuzena da. Urte hartan bertan sortu zen handik hiru urtera gauzatu zen beste egitasmo garrantzitsu bat, Oskorriren kantutegia liburu bakarrean biltzea: Ehun ta hamaikatxo kantu (Elkar, 1990).
Herri musikaren inguruko ikerketa lana izan da taldearen beste ezaugarri nagusietako bat. Hi ere dantzari (Elkar, 1991) izan zen alor horretako lehen lan monografikoa. Disko horretan, Euskal Herriko 17 dantza ezagunen bertsioak egin zituzten. Ez zen bakarra izan: Katuen testamentua (Elkar, 1993) bizkaierazko haur kantutegiaren errepaso eder eta freskoa gertatu zen. Disko horrek, gainera, haur musikaren bidea zabaldu zion, handik aurrera taldearen lan eremua gertatuko zena. Ildo horren hurrengo aleak izan ziren Marijane kanta zan! (Elkar, 1997), Marijane Minaberryk idatzitako testuekin egindako kantuez osatutakoa, eta Doktor Do Re Mi eta Benedizebra (Elkar, 2005) Gipuzkoako haur kantuez betetakoa.
Taldearen 25. urtemuga ospatzeko 1996an Getxoko Folk Jaialdiko egitarauaren barnean egindako emanaldi entzutetsua izan zen taldearen unerik azpimarragarrienetakoa. Euskal Herriko (Joseba Tapia, Mikel Laboa, Fermin Muguruza, Ruper Ordorika...) zein atzerriko (Martin Carthy, Liam O'Flim, Gabriel Yacoub, Anton Reixa...) hainbat musikariren laguntzarekin, bere kantagintzari begiratu bat eman zioten; gerora, ikuzkizuna telebistarako saio eta disko bikoitz bilakatuko zen: 25 kantu urte (Elkar 1997). Oskorriren lanik arrakastatsuena da, ziurrenik.
Hurrengo urtean sortu zen aurrera begira Oskorriren beste lan ildo ezagun bilakatuko zena: Oskorri & The Pub Ibiltaria, urtero San Tomas egunean Bilboko Areatzan gertatzen den taldearen eta entzuleen arteko kantu festa, diskora eramana. 2009ra arte 13 ale kaleratu dituen bilduma horrek begiratu ederra ematen dio euskal kantutegiari.
Lehengo ildoko hainbat diskoren ondoren -Ura (Elkar, 2000), Vizcayatik... Bizkaiara (Elkar, 2001)-, taldean izandako eboluzio etengabearen seinaletzat jo daiteke Desertore (Elkar, 2003). Alde batetik, hiru musikari gazte sartu ziren taldean: Iñigo Egia, Gorka Eskauriaza eta Iker Goenaga. Idazle gazteen hitzak dira nagusi: Jon Maia, Maialen Lujanbio, Harkaitz Cano... Eta haustura musikal handirik ez badakar ere, nabaria da sonoritate sendoago baten bilakaera, alde batera utzi gabe, noski, taldearen ezaugarri nagusia, alegia, akustikotasuna. Diskoa World Music Chart Europe izeneko "munduko musiken" hileroko zerrenda ezagunean 20. lekura iritsi zen 2004ko otsailean. Ohikoa da Oskorriren izena Europako folk jaialdien zirkuituan.
Banda band (Elkar, 2007) taldearen 35. urtemuga ospatzeko taldeak kaleratutako 33. diskoa da. Berriro ere zuzeneko emanaldi bat, eta berriro ere Arriaga antzokian. Bilboko Udal Bandarekin batera grabatutako disko horretan, herri musika ulertzeko bi modu uztartzen dira: modu herrikoia eta modu akademikoa. Kantuei dagokienez, 25. urtemugako ospakizunetik kanpo geratutako taldearen hainbat kantu historiko berreskuratu zituzten.
2013ko otsailean Gabriel Aresti bizsitan emanaldi akustikoa estreinatu zuen Oskorrik.
2015. urtean eman zigun agurra talde handi honek, euskal herrriko hiriburuetan eta baita Bartzelonan kontzertu ahaztezin batzuk emanez". (Badok web horritik hartua)
Taldea sortu eta bi urtera, lehen aldaketa sakonak gertatu ziren. De Felipek, bakarrik geratu, eta musikari berriekin osatu zuen taldea. Batez ere, txikitatik ezagutzen zuen Antxon Latxa (gitarra akustikoa eta ahotsa) eta Eibar aldeko (Gipuzkoa) gitarra jotzaile gazte bat, Bixente Martinez (gitarra elektrikoa, mandolina, bouzukia...; Izukaitz), bilakatu ziren Oskorriko kide berriak. Polin Gurrea (flauta, klarinetea eta saxofoia) eta Zenaida Biurrunekin batera (biolina) taldea osatu eta grabatu zuten lehen lana, Gabriel Arestiren oroimenez (CBS, 1976).
Aspaldikoa zen Natxo de Feliperen eta Gabriel Arestiren arteko harremana. Bartzelonan ezagutu zuten elkar, 1969an, eta gero Oskorriren sortzailea "Poetaren hitzak" musikatzen hasi zen. Arestiren eraginez hasi zen De Felipe herri musika ikertzen, eta idazleak antzerkiari zion zaletasunak zerikusi handia eduki zuen taldearen hasierako asmoekin. Ez da harritzekoa Oskorriren lehen diskoa, beraz, hil berria zen idazle bilbotarraren omenezkoa izatea.
Diskoaren egitasmoa asko atzeratu zen, zentsurarekin zituzten arazoak zirela medio. Dena dela, disko luzea kaleratu baino lehen, bi single plazaratu zituzten; batean, "Aita semeak", taldearen lehen kantu ezaguna, eta "Gosetea" agertzen ziren (CBS, 1975); bestean, "Egia da" eta "Anaitasuna" (CBS, 1976). Bi single horiek lortutako erantzunari esker kaleratu zuten disko luzea. Diskoaren zabalkunde irregularrak eta taldeak "españolismoa" zela-eta edukitako gorabeherek (boikota eta abar...) diskoaren oihartzuna mugatu bazuten ere, bertako kantu batzuk klasiko bilakatu dira Oskorriren kantutegian: "Gora ta gora beti", "Astoarena"...
Bigarren diskoa ere idazle bati, Mosen Bernat Etxepareri, eskainitako monografikoa gertatu zen. Mosen Bernat Etxepare (CBS, 1977) grabatzeko, aldaketak gertatu ziren taldean. Musikalitate landuagoa lortzeko asmoz, Karlos Gimenez (pianoa) eta Santi Gimenez (saxofoia) aritu ziren oinarrizko hirukoarekin (De Felipe, Martinez, Latxa) lanean. Elkarlan horrek, ordea, ez zuen luze iraun, diskoa kaleratu eta zuzeneko hainbat emanaldi egin eta gero Gimenez anaiek taldea utzi baitzuten eta Klabelin Komik osatu. Ondoren, bi disko grabatu zituzten Imanol kantariarekin: Sentimentuen hauspoz eta Jo ezan.
Hurrengo diskoa, Oskorri (Xoxoa, 1979), funtsezkoa gertatu zen taldearen bilakaerarako. Alde batetik, ordu arteko diskoetan poeten kantuak musikatzeaz arduratu baziren ere, hirugarren honetan kantu eta doinu tradizionalen bertsio berritzaileak agertu ziren, askotan instrumentalak. Orduz geroztik ildo musikal hori Oskorriren jardunaren ezaugarri nagusietakoa bilakatu zen. Gainera, errekonozimendu publikoaren garaia iritsi zen. Besteak beste, urte horretako Durangoko Azokako disko onenaren saria jaso zuen. Azkenik, taldearen nortasun musikalaren definizioa markatu zuen diskoa ere bada. Latxa, De Felipe eta Martinez ziren taldearen motorra, eta haien arteko kimika musikalaren emaitza ere bazen, disko sosegatu, biluzi eta esanguratsua.
Bixente Martinez taldea utzita Izukaitzera joan bazen ere, taldearen arrakasta geldiezina zen. Polin Gurrea (saxofoia, flautak), Aingeru Berlines (baxua) eta Jose Manuel Cacho (biolina) sartu ziren taldean Plazarik plaza (Xoxoa, 1980) grabatzeko. Arrakasta masiboaren diskoa da. Oskorri Euskal Herriko talderik ezagunenetakoa zen, bai hemen eta bai atzerrian. 1978an egin zituzten lehen emanaldiak Alemanian eta Frantzian. Handik aurrera taldearen sonoritatearen hainbat ezaugarri nagusi agertu ziren harribitxiz betetako disko horretan. "Gaztelugatxe", "Violetaren martxa", "Furra furra"... bezalakoetan agerian daude balada gozoak zein dantzarako kantu arinak egiteko gaitasuna, ironia eta umorearen erabilera kritikoa, folklorearen irakurketa berritzailea eta tresna elektrikoek jantzitako sonoritate gehienbat akustikoa.
Izukaitzekin bi urte eman ondoren, Oskorrira bueltatu zen Bixente Martinez (Hiru Truku, Igelaren Banda), eta harekin Fran Lasuen biolin jotzailea ere (Izukaitz, Eguen Banda, Fran Lasuen eta Eskuadra Zarra). Haiekin eta Txarli de Pablo (baxua) eta Polin Gurrearekin osatuko da Oskorriren formaziorik klasikoena. Ehunka emanaldi eta zortzi disko izan ziren 80ko hamarkadaren uzta. Taldeak sari ugari jaso eta emanaldi ugari egin zituen Euskal Herritik kanpora.
Zentsurak debekatutako hainbat kantuz osatutako Natxo de Felipe... eta Oskorri sortu zen diskoa (Xoxoa, 1981) kaleratuz hasi zuten hamarkada. Ondoren etorri zen taldekideen ustez Oskorriren ordu arteko lanik borobil eta landuena, Adio Kattalina (Elkar, 1982). Plazarik plaza-ren jarraipen zuzena da disko hori: balada goxoak ("Euskal Herrian Euskaraz", "Nafarroa") eta kantu dantzagarriak ("Gu gaituzu Oskorri", "Kalera noa ihesi"). Baina formulak horretan eman zuen bere fruiturik dirdiratsuena. Arrakasta handia gertatu zen diskoa: 15.000 ale saldu zituzten, kopuru bikaina garai hartako euskal talde batentzat. Ildo berekoak dira hurrengo disko gehienak; handik aurrera bada Oskorri identifikatzen duen musika ulertzeko modu bat.
Taldeak Europan zuen arrakastaren seinale da hurrengo diskoa, Alemanian euskaraz (Elkar, 1984). Berez, Alemaniako Folk Freak-Pläna diskoetxeak Europara begira kaleratutako bilduma baten Euskal Herrirako edizioa zen. Diskoan, Oskorriren kanturik ezagunenetako batzuen bertsio berrituak agertu ziren, eta arrakasta lagun izan zuten Euskal Herrian ere. Hamarkada hartako diskoetan daude taldearen kanturik ezagunenetako batzuk ("Kattalin", "Hau da debilidadea", "Irlandar abiadorea"...). Idazle ezagunen hitzak musikatzeaz gain (Sarrionandia, Aresti, Izagirre, Mirande, Joxe Austin Arrieta...), gero eta gehiago lan egiten hasi ziren bertsolariekin, hala nola Xabier Amuriza eta Jon Sarasuarekin, alde batera utzi gabe bertsolaritzaren altxorretatik jasotako koplak eta bertso askotan anonimoak. Kantuen hitzak izugarri zaintzea izan da Oskorriren beste ezaugarrietako bat hasieratik.
Urte hauetan ez da diskoetan bakarrik garatzen Oskorriren lan musikala. Besteak beste, Kalabaza Tripontzia (Juanba Berasategi, 1985) marrazki bizidunetako lehen euskal film luzerako musika osatu zuten. Horretaz gain, Maskarada antzerki taldearen bi lanetako musika ere ondu zuten: Marc Legasseren Gaztinbeltzako Karabinak (1985) eta Arestiren inguruan osatutako Harrizko Aresti hau (1986). Horretaz gain, beste hainbat egitasmotan ere parte hartu zuten, bai talde gisara eta bai bakoitzak bere aldetik.
Oskorrik 15 urte betetzen zituela-eta, bi emanaldi berezi egin zituen Bilboko Arriaga antzokian 1987ko martxoaren 21 eta 22an. Emanaldi horien grabazioetatik sortu zen taldearen zuzeneko lehen diskoa: Hamabost urte... eta gero hau (Elkar, 1987). Taldearen emanaldietan lortzen zen berotasunaren lekuko zuzena da. Urte hartan bertan sortu zen handik hiru urtera gauzatu zen beste egitasmo garrantzitsu bat, Oskorriren kantutegia liburu bakarrean biltzea: Ehun ta hamaikatxo kantu (Elkar, 1990).
Herri musikaren inguruko ikerketa lana izan da taldearen beste ezaugarri nagusietako bat. Hi ere dantzari (Elkar, 1991) izan zen alor horretako lehen lan monografikoa. Disko horretan, Euskal Herriko 17 dantza ezagunen bertsioak egin zituzten. Ez zen bakarra izan: Katuen testamentua (Elkar, 1993) bizkaierazko haur kantutegiaren errepaso eder eta freskoa gertatu zen. Disko horrek, gainera, haur musikaren bidea zabaldu zion, handik aurrera taldearen lan eremua gertatuko zena. Ildo horren hurrengo aleak izan ziren Marijane kanta zan! (Elkar, 1997), Marijane Minaberryk idatzitako testuekin egindako kantuez osatutakoa, eta Doktor Do Re Mi eta Benedizebra (Elkar, 2005) Gipuzkoako haur kantuez betetakoa.
Taldearen 25. urtemuga ospatzeko 1996an Getxoko Folk Jaialdiko egitarauaren barnean egindako emanaldi entzutetsua izan zen taldearen unerik azpimarragarrienetakoa. Euskal Herriko (Joseba Tapia, Mikel Laboa, Fermin Muguruza, Ruper Ordorika...) zein atzerriko (Martin Carthy, Liam O'Flim, Gabriel Yacoub, Anton Reixa...) hainbat musikariren laguntzarekin, bere kantagintzari begiratu bat eman zioten; gerora, ikuzkizuna telebistarako saio eta disko bikoitz bilakatuko zen: 25 kantu urte (Elkar 1997). Oskorriren lanik arrakastatsuena da, ziurrenik.
Hurrengo urtean sortu zen aurrera begira Oskorriren beste lan ildo ezagun bilakatuko zena: Oskorri & The Pub Ibiltaria, urtero San Tomas egunean Bilboko Areatzan gertatzen den taldearen eta entzuleen arteko kantu festa, diskora eramana. 2009ra arte 13 ale kaleratu dituen bilduma horrek begiratu ederra ematen dio euskal kantutegiari.
Lehengo ildoko hainbat diskoren ondoren -Ura (Elkar, 2000), Vizcayatik... Bizkaiara (Elkar, 2001)-, taldean izandako eboluzio etengabearen seinaletzat jo daiteke Desertore (Elkar, 2003). Alde batetik, hiru musikari gazte sartu ziren taldean: Iñigo Egia, Gorka Eskauriaza eta Iker Goenaga. Idazle gazteen hitzak dira nagusi: Jon Maia, Maialen Lujanbio, Harkaitz Cano... Eta haustura musikal handirik ez badakar ere, nabaria da sonoritate sendoago baten bilakaera, alde batera utzi gabe, noski, taldearen ezaugarri nagusia, alegia, akustikotasuna. Diskoa World Music Chart Europe izeneko "munduko musiken" hileroko zerrenda ezagunean 20. lekura iritsi zen 2004ko otsailean. Ohikoa da Oskorriren izena Europako folk jaialdien zirkuituan.
Banda band (Elkar, 2007) taldearen 35. urtemuga ospatzeko taldeak kaleratutako 33. diskoa da. Berriro ere zuzeneko emanaldi bat, eta berriro ere Arriaga antzokian. Bilboko Udal Bandarekin batera grabatutako disko horretan, herri musika ulertzeko bi modu uztartzen dira: modu herrikoia eta modu akademikoa. Kantuei dagokienez, 25. urtemugako ospakizunetik kanpo geratutako taldearen hainbat kantu historiko berreskuratu zituzten.
2013ko otsailean Gabriel Aresti bizsitan emanaldi akustikoa estreinatu zuen Oskorrik.
2015. urtean eman zigun agurra talde handi honek, euskal herrriko hiriburuetan eta baita Bartzelonan kontzertu ahaztezin batzuk emanez". (Badok web horritik hartua)
Fuentes:
http://es.wikipedia.org/wiki/Oskorri#Antiguos_miembros
http://www.oskorri.com/
http://artxiboa.badok.eus/artista.php?id_artista=1
Licencias:
http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/
No hay comentarios:
Publicar un comentario